Żylaki powrózka nasiennego - częsta przyczyna męskiej niepłodności

Co to jest powrózek nasienny

"Powrózek nasienny (łac. funiculus spermaticus) to struktura anatomiczna, o długości 15-20 cm, którą stanowią wszystkie twory wchodzące i wychodzące z moszny, a następnie przechodzące przez kanał pachwinowy. W przebiegu powrózka, w zależności od jego sąsiedztwa wyróżniamy odcinek mosznowy (podskórny) oraz odcinek pachwinowy, biegnący w kanale pachwinowym".[1]

Przyczyny powstawania żylaków powrózka nasiennego

Lewa żyła jądrowa łączy się pod kątem prostym z lewą żyłą nerkową, co sprawia, że jest ona dłuższa od prawej żyły jądrowej i jest tym samym jednym z najdłuższych naczyń krwionośnych w ciele mężczyzny. Osiąga długość około 42 centymetrów. W przypadku, gdy u mężczyzny występują problemy z zastawkami (nie domykają się lub występuje ich brak) krew zamiast płynąć z żyły jądrowej do żyły nerkowej dalej zaczyna się zbierać w żyle jądrowej. Powoduje to skręcenie i poszerzenie naczynia krwionośnego w obrębie moszny, w części splotu wiciowatego tworząc żylaki Tak powstaje żylak. Inną możliwą przyczyna powstania tego schorzenia jest zjawisko „dziadka do orzechów”. Polega ono na tym, że lewa żyła nerkowa, klinuje się pomiędzy aortą a tętnicą krezkową górną, dochodzi do jej ucisku, co powoduje wzrost ciśnienia w splocie wiciowatym i  powstanie żylaków. Niektóre źródła mówią również o tym, że wzrost ciśnienia może być spowodowany uciskiem żyły biodrowej wspólnej.

Z uwagi na opisane wyżej uwarunkowania anatomiczne aż 90% żylaków powrózka nasiennego powstaje po stronie lewej. Jeżeli żylaki pojawią się po prawej stronie należy przeprowadzić dalszą diagnostykę celem zweryfikowania przyczyn ich wystąpienia.

Problemy z płodnością

Temperatura jąder powinna być niższa o 2-3 stopnie Celsjusza niż temperatura ciała, stąd ich umiejscowienie w mosznie poza jamą brzuszną. Powstanie żylaków powoduje, iż temperatura jąder rośnie i zaczyna być zbliżona do temperatury ciała, co może powodować ich przegrzanie. To z kolei skutkuje zmniejszeniem liczby produkowanych plemników, obniżeniem ich jakości i ruchliwości.

Spadek jakości nasienia, w tym zwiększenie fragmentacji DNA plemników jest przyczyną problemów z zapłodnieniem ale także z zagnieżdżeniem się zarodka.

Objawy

W zależności od poziomu zaawansowania schorzenia mężczyzna może odczuwać różne objawy, a wśród nich mogą pojawić się:

• ból w pachwinie
• tępy ból jąder
• uczucie ciężkości w mosznie
• powiększenie lub obrzmienie moszny
• ból w czasie wzwodu
• uczucie bardzo ciepłej moszny
• dysproporcja jąder
• zgrubienia na worku mosznowym

Nasilenie objawów, szczególnie ból,  występuję w przypadku dłuższego stania, jak również dłuższych spacerów, czy w czasie biegania.

Badania

W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy udać się jak najszybciej do urologa, celem wykonania badań i określenia stopnia zaawansowania schorzenia.

Wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania żylaków powrózka:
I stopień: małe i praktycznie niewyczuwalne przy badaniu fizykalnym, widoczne dopiero w pozycji stojącej przy napięciu mięśni brzucha
II stopień: większe, wyczuwalne podczas badania dotykiem, napięcie mięśni powoduje ich powiększenie
III stopień: duże, widoczne gołym okiem, powodują zniekształcenie zarysu moszny

Podczas badania lekarz dokonuje wizualnej oceny stanu okolic intymnych mężczyzny i wykonuje  badanie palpacyjne. W przypadku podejrzenia wystąpienia żylaków powrózka wykonywane jest badanie USG z oceną przepływu krwi. W jego  trakcie można ocenić stan nieprawidłowości w budowie naczyń krwionośnych oraz wsteczny przepływ krwi.

Aby stwierdzić wpływ żylaków powrózka na płodność mężczyzny konieczne jest  wykonanie  badań laboratoryjnych nasienia.

Leczenie

Dyskomfort spowodowany żylakami powrózka nasiennego oraz nieprawidłowy wynik badania nasienia jest  wskazaniem do konsultacji z lekarzem specjalistą.

Metody leczenia żylaków powrózka nasiennego obejmują techniki mikrochirurgii, wewnatrznaczyniowej embolizacji i laparoskopii a ich celem jest najczęściej wycięcie zmienionego fragmentu naczynia żylnego. Wykazano, że po zabiegach zwiększają się szanse na ciążę zarówno naturalną, jak i uzyskanej metodami technik rozrodu wspomaganego medycznie.

Bywa, że mimo  zastosowanych metod leczenia  dochodzi do  do nawrotów choroby.

Wsparcie dietą

Dieta mężczyzny dotkniętego żylakami powrózka nasiennego powinna być bogata w antyoksydanty, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia lub zmniejszyć stres oksydacyjny nasienia. Warto również pomyśleć o zastosowaniu substancji wspierających produkcję glutationu oraz przyjmować składniki wspierające mikrokrążenie.

Glutation jest silnym antyutleniaczem produkowanym przez nasz organizm, poza nim jest nietrwały. Działa wewnątrz komórek, dzięki czemu jest w stanie chronić DNA komórkowe, co jesz szczególnie ważne właśnie w przypadku pojawienia się żylaków powrózka nasiennego. Do jego produkcji niezbędna jest N-acetylocysteina (NAC), która jest najlepiej przyswajalną formą L-cysteiny, dlatego warto w swojej diecie uwzględnić suplementację tym składnikiem.

Przeprowadzone badania wykazały, iż istnieje silna korelacja pomiędzy bezpłodnością męską a niskim poziomem glutationu. Dlatego mężczyźni planujący   powiększenie rodziny  powinni zadbać o swoją dietę w taki sposób, by wesprzeć organizm w produkcji tego składnika. 

Jeśli podejrzewasz u siebie żylaki powrózka nasiennego udaj się jak najszybciej do urologa. Lekarz oceni stopień zaawansowania schorzenia oraz wprowadzi odpowiednie  leczenie. Schorzenie to nie tylko powoduje dyskomfort w postaci bólu, ale również prowadzi do poważnych problemów z płodnością. Nieleczone  może doprowadzić do trwałego zniszczenia funkcji wydzielniczych komórek Sertolego wspomagających i kontrolujących proces spermatogenezy.

Czytaj również: Dieta dla męskiej płodności

źródła informacji:
[1] wikipedia.org
neuroexpert.org/wiki/nac-n-acetylocysteina/
przeglad-urologiczny.pl/
Wołyniec P. „Tajemnice, fakty i fikcja w patofizjologii i leczeniu żylaków powrózka nasiennego”, Przegląd Urologiczny 2014:13, str. 89-99