Powrót płodności po porodzie
Podczas pierwszych tygodni po urodzeniu dziecka nie masz okresu. To zupełnie naturalna kolej rzeczy. Z czego wynika ten stan? Czy brak miesiączki oznacza brak owulacji? Jak karmienie piersią wpływa na płodność? Po zakończeniu połogu, kiedy gotowa jesteś na powrót do aktywności seksualnej zadajesz sobie pewnie takie pytania. Mamy na nie odpowiedź!
Czy wraz z pierwszym okresem wraca płodność?
Powrót do aktywnego życia intymnego po porodzie jest naturalną sprawą. Jesteś nie tylko matką, ale również kobietą, kochanką…Oprócz spełnienia potrzeb seksualnych ze współżyciem wiąże się również prokreacja. Bez względu na to, czy planujesz szybko kolejne dziecko, czy wręcz przeciwnie, powinnaś znać zależność między okresem a płodnością. Warto pamiętać, że pierwszy okres po porodzie nie musi iść w parze z owulacją I odwrotnie – brak miesiączki nie oznacza braku płodności!
Cykl menstruacyjny, który jest często rozregulowany po ciąży, utrudnia ustalenie dni płodnych. Stabilizacja hormonalna i emocjonalna po porodzie to dla kobiecego organizmu prawdziwy wyczyn! Po wyczerpującym psychicznie i fizycznie okresie ciąży przychodzi ten, wcale nie lżejszy czas, czyli połóg. Kojarzy się on przede wszystkim z „dochodzeniem do siebie po ciąży” - zarówno w aspekcie fizjologicznym, jak i psychologicznym. To czas na akceptację zmian w Twoim życiu i oswojenie się z nową rolą – jesteś mamą! I choć zabrzmi to niewiarygodnie, przez pierwsze tygodnie po porodzie, biologia nie chce Ci przypomnieć o ważnym kobiecym aspekcie, jakim jest owulacja.
Dlaczego po porodzie nie masz owulacji?
Powrót płodności po porodzie jest procesem złożonym i nie do końca wyjaśnionym. Wiadomo, że kluczową rolę spełnia w nim hormon prolaktyna. Jej odkrycie w latach 70-tych XX wieku przyczyniło się do wyjaśnienia mechanizmów fizjologicznej niepłodności laktacyjnej. Poporodowy brak płodności utrzymuje się przez pewien czas. Precyzyjne określenie, jak długo trwa zależy od klika czynników. Po pierwsze, za brak owulacji odpowiedzialna jest wspomniana prolaktyna. Wydzielana jest przez przedni płat przysadki mózgowej, a jej odpowiednio wysoki poziom hamuje proces jajeczkowania. Brak płodności to również fizjologiczna reakcja organizmu chroniąca Cię przed następną, zbyt wczesną ciążą. Natura robi to, co w jej mocy, abyś mogła stopniowo powrócić do biologicznej formy i pełna sił witalnych opiekować się dzieckiem. „Ciąża po ciąży” może być zbyt dużym obciążeniem dla Twojego organizmu. Co istotne, uregulowanie gospodarki hormonalnej i obniżenie poziomu prolaktyny przekłada się na powrót owulacji, czyli możliwość zajścia w kolejną ciążę. W zależności od tego, czy planujesz rodzeństwo dla swojej pociechy, czy też nie, możesz planować kolejną ciążę lub pomyśleć o antykoncepcji. Powinnaś mieć przy tym na uwadze, że metoda „kalendarzyka” przez pierwsze miesiące po porodzie może okazać się zawodna. Dlaczego? Otóż twój cykl potrzebuje czasu na regulację. Miesiączki mogą być nieregularne, a same krwawienia zupełnie inne od tych, które pamiętasz sprzed ciąży.
Od czego zależy ilość wydzielanej prolaktyny?
Głównym bodźcem do wydzielania prolaktyny jest karmienie piersią. Ssanie piersi, prowadzi do opóźniania pierwszego jajeczkowania, czyli powrotu płodności. Nie istnieje natomiast naukowo stwierdzona proporcjonalna zależność pomiędzy stężeniem prolaktyny w surowicy krwi i pierwszym jajeczkowaniem. Stąd, nie można jednoznacznie powiedzieć, że laktacja w 100% zabezpieczy Cię przed kolejną ciążą lub, że na pewno utrudni Ci zajście w kolejną ciążą.
Jak karmienie piersią wpływa na płodność po porodzie?
Jeżeli karmisz piersią Twoja owulacja jest „uśpiona”. Z tego powodu, u kobiet karmiących naturalnie, prawdopodobieństwo zajścia w ciąże jest znacząco mniejsze aniżeli kobiet, które karmią swoje dzieci mlekiem modyfikowanym. Ssanie brodawki sutkowej hamuje wydzielanie FSH i LH, czyli hormonów blokujących owulację. Według badań prof. Rotzera, przy pełnym wyłącznym karmieniu piersią minimalna niepłodność poporodowa bezwzględna trwa do 12 tygodnia po porodzie. Natomiast przy karmieniu mieszanym lub sztucznym powrót płodności po porodzie może mieć miejsce już w 4 - 5 tygodniu po porodzie.*
Czy karmienie piersią w 100% zabezpiecza Cię przed kolejną ciążą?
Karmienie piersią wydłuża czas trwania okresu niepłodności pod warunkiem, że pokarm mamy stanowi podstawę diety dziecka. Mowa tutaj o tzw. ekologicznym żywieniu, które jest obwarowane poniższymi wytycznymi:
- karmienie na żądanie tzn. w dzień min. co 4 h a w nocy min. co 6 h co odpowiada 5-6 karmieniom na dobę
- długość karmienia wynosi łącznie min.100 min na dobę
- należy dbać o częsty kontakt z dzieckiem: wspólnie spanie dzieckiem, bliski kontakt: przytulanie noszenie w chuście
- rezygnacja ze stosowania smoczka, kapturków
Jeżeli postanowisz postępować wg. zasad naturalnego, ekologicznego karmienia, rezygnując z mieszanek, wówczas dotyczy Cię tzw. LAM (ang. Lactaction Amenorrhea Method). To metoda laktacyjnego braku miesiączki.
Jeśli planujesz kolejne dziecko i chcesz, aby różnica wieku była jak najmniejsza, wówczas warto omówić z ginekologiem lub doradcą laktacyjnym, kroki które należy podjąć, aby nadal karmić piersią i starać się o rodzeństwo.
Jak rozpoznać powrót płodności po porodzie?
Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, czy Twoja owulacja jest aktywna, jest obserwacja organizmu. Jeżeli jesteś zwolenniczką naturalnych metod, możesz mierzyć temperaturę i zwrócić szczególna uwagę na śluz szyjkowy. Wraz z powrotem płodności odczujesz pozytywną zmianę, jaką jest zwiększone libido. Wówczas, jeżeli nie planujesz szybko kolejnej ciąży, warto pomyśleć o wyborze odpowiedniej antykoncepcji.
*Powrót płodności po porodzie - różne sposoby karmienia 23, NPR.pl pdf October, 2017